آشنایی با اصطلاحات میکروفن

مهم‌ترین سوالی که هنگام خرید میکروفون باید از خودتان بپرسید، این است که از این میکروفن چه استفاده‌ای خواهید کرد؟ آیا به دنبال میکروفونی برای اجرای زنده روی صحنه هستید؟ یا میکروفنی مناسب ضبط صدای سازهای موسیقی می‌خواهید؟ نوع استفاده شما رکوردینگ است یا قرار است در استودیو و برای خوانندگان از آن استفده کنید؟ شاید هم دنبال میکروفونی مناسب هر دو عملکرد هستید؟

شاید داشتن اطلاعات پایه درباره نوع اصطلاعات و واژه‌های مورد استفاده در حوزه میکروفن، باعث شود هنگام مراجعه به فروشگاه‌ها برای خرید میکروفون عملکرد آگاهانه‌تری داشته باشید و از میکروفن خود استفاده بهینه‌تری داشته باشید.

در این گزارش، واژه‌ها و اصطلاحاتی که هنگام خرید میکروفون باید از آن‌ها اطلاع داشته باشید را با بیان ساده توضیح داده‌ایم. پس از خواندن این گزارش و درک اصطلاحات مربوط به میکروفون، آشنایی با انواع میکروفون‌ها برای شما آسان‌تر خواهد بود.

1. الگوی قطبی یا Pollar Pattern

الگوی قطبی یا ساختار هدایت صدا، شکل حساسیت میکروفن نسبت به صدا را نشان می‌دهد. ساختار هدایت صدای میکروفون‌ها یعنی ساختاری که باعث می‌شود میکروفن از بعضی جهات صدای محیطی را دریافت کند یا آن را کاملا نادیده بگیرد. این ویژگی در میکروفون‌ها سه گروه اصلی تمام جهته، دو جهته و تک جهته را شامل می‌شود.

_  میکروفون همه جانبه  (Omnidirectional)

میکروفنی است که صدا را از همه زوایا دریافت می‌کند. شکل ساختار هدایت صدای این سری از میکروفون‌ها، نظیر یک دایره بوده و قادر است صدا را از همه زوایا با قدرت یکسان دریافت کند. در صورتی که قصد داشته باشید صدای یک محیط را به طور کامل دریافت کند این میکروفون‌ها برای شما مناسب خواهند بود.

_  میکروفون دوطرفه (Bidirectional)

این میکروفن قادر است صداها را از دو جهت شمال و جنوب یا شرق و غرب دریافت کند و نسبت به صداهای دو سمت دیگر حساسیتی ندارد. میکروفون‌های مدل Figure-8 نسبت به صداهای جهت مقابل و پشت خود حساسیت یکسانی داشته و همه صداهای طرفین خود را حذف می‌کنند. این نوع طراحی باعث شده میکروفن‌های مورد نظرطرحی مشابه عدد 8 انگلیسی داشته باشند و به همین دلیل به این نام معروف هستند. از این میکروفون، می‌توان در مصاحبه‌های روبه‌رو استفاده کرد.

_ میکروفون‌های یک طرفه  (Unidirectional)

نوع دیگری از میکروفون‌ها، انواع یک طرفه هستند. میکروفون‌های یک طرفه همانطور که نام گذاری آن‌ها انتظار می‌رود صدا را فقط در یک جهت دریافت می‌کنند و اصوات سایر جهات را کاملا نادیده می‌گیرند.

هر سه مدل میکروفن‌های یک طرفه، صدا را از طرفین و بخشی از پشت خود حذف می‌کنند و متناسب با مدلی که دارند، نسبت به یکی از جهات پشت یا دو سمت خود، بخش حساس به صدا ندارند.

2. کاردیود، سوپر یا هایپر کاردیود

میکروفون‌های یک طرفه، کاربردی‌ترین انواع میکروفون‌های حرفه‌ای محسوب می‌شوند که در سه الگوی قطبی مختلف طراحی و تولید شده‌اند. این سه گروه عبارت هستند از: کاردیود، سوپر کاردیود و هایپر کاردیود

_ کاردیود یا Cardioid

ساختار هدایت صدای کاردیود، طرحی شبیه به قلب دارد. به همین دلیل با نام کاردیود نام گذاری شده است. این سری از میکروفون‌ها می‌توانند صداهای جهت مقابل خود و بخش بسیار کوچکی ازصداهای طرفینشان را دریافت کنند. اما نسبت به صداهای پشت، واکنشی ندارند. میکروفون‌های کاردیود برای اجرای زنده و ضبط استودیویی انتخاب مناسبی هستند.

_ سوپرکاردیود و هایپر کاردیود یا Super Cardioid-Hyper Cardioid

میکروفن‌های سوپر کاردیود نسبت به نوع کاردیود فضای بیشتری را پوشش می‌دهند و بخش بیشتری از صدای پیرامون خود را دریافت می‌کنند. برخلاف میکروفون‌های کاردیود هر دو نوع سوپر کاردیود و هایپر کاردیود دارای بخش حساس به صدا در قسمت پشتی خود هستند. به همین دلیل هنگام استفاده از آن‌ها، قسمتی از صداهای پشت میکروفون نیز توسط آن دریافت خواهد شد. این موضوع میکروفن‌ گذاری با سوپر و هایپر کاردیودها را مشکل می‌کند. اما در صورتی که کاربران یا مهندسان صدا به درستی از این میکروفون‌ها استفاده کنند، صدای ضبط شده کیفیت بالایی خواهد داشت.

میکروفون‌های هایپر کاردیود نسبت به سوپر کاردیود حساسیت بیشتری به صداهای پشتی خود نشان داده و هدایت صدای بیشتری دارند. همچنین این میکروفون‌ها نسبت به سوپر کاردیود هنگام اجرای زنده فیدبک بیشتری خواهند داشت.

ساختار هدایت صدای میکروفن‌ها زمانی اهمیت پیدا می‌کند که کاربران بخواهند دریک محیط پر از صداهای گوناگون، صوت خاصی را تنظیم کنند. برای مثال هنگام ضبط موزیک، از هر طرف صدای سازهای مختلف به گوش می‌رسد و مانع دریافت دقیق و شفاف صدای خواننده می‌شود. در این حالت استفاده از میکروفون‌های کاردیود، سوپر یا هایپر کاردیود که جز صدای خواننده صدای دیگری را دریافت نمی‌کنند، کارآمد خواهد بود.

3. میکروفون‌های چند الگویی یا Multi pollar Microphone

گروهی از میکروفن‌ها هستند که از چند مدل ساختار هدایت صدا پشتیبانی می‌کنند. این میکروفون‌ها که با نام Multi-pollar شناخته می‌شوند، به گونه‌ای طراحی شده‌اند که افراد می‌توانند با استفاده از یک سوئیچ یا کلید، الگوی گیرایی صدای آن‌ها را بین حالت‌های موجود تغییر دهند. این قابلیت باعث می‌شود میکروفون‌های مورد نظر برای چند کاربری مختلف قابل استفاده باشند. برای افرادی که در حوزه‌های مختلف مربوط به صدا فعال هستند، استفاده از این میکروفون‌ها مقرون به صرفه‌تر خواهد بود.

میکروفون‌های چند جهته در قسمت داخلی خود دو دیافراگم دارند و کاربران می‌توانند با استفاده از سوییچ تعبیه شده روی میکروفون به تناسب با نوع کاربری خود، جهت صدای میکروفن را تغییر دهند.

بعضی از انواع میکروفون‌های چند جهته خازنی هستند و امکان تعویض کپسول داخلی آن‌ها وجود دارد. کمپسول‌های این سری از میکروفون‌ها، روی یک پایه مشترک نصب می‌شوند و ولتاژ مورد نیازشان را از آن تامین می‌کنند.

4. محدوده فرکانس پاسخگویی یا Ferequency Response

فرکانس پاسخگویی به همه فرکانس‌های پایین یا بالا که توسط یک میکروفون قابل دریافت هستند، اشاره می‌کند. محدوده فرکانس پاسخگویی میکروفون با استفاده از واحد هرتز اندازه‌گیری می‌شود. برای مثال یک میکروفن با محدوده فرکانسی 80 تا 15000 هرتز می‌تواند برای هر کاربری مناسب باشد. اما هر فردی باید متناسب با نوع کاربری خود میکروفن مناسبی را تهیه کند. برای ضبط صدای خواننده یا ضبط سازها و آلات موسیقی که شرایط حساسی دارند، میکروفون‌هایی که کمینه فرکانس پاسخگویی آن‌ها تا 50، 40 یا حتی 30 هرتز می‌رسد، کارایی بیشتری دارند.

5. منحنی پاسخگویی یا Response Curves

محدوده فرکانس پاسخگویی معیاری است که فقط می‌گوید به طور کلی یک میکروفون چه محدوده‌ای از فرکانس‌ها را پشتیبانی می‌کند. اما چگونگی عملکرد یک میکروفون در بازه‌های فرکانسی مختلف موضوع دیگری است و البته این عملکرد میکروفون در بازه فرکانسی مختلف است که هویت واقعی و کارایی میکروفون را نشان می‌دهد.

شکل محدوده پاسخگویی میکروفن همان منحنی پاسخ آن است که برای کاربران اهمیت بالایی دارد. این منحنی پاسخگویی، از نقطه‌ای زیر صفر شروع شده و پس از آنکه در قسمت مثبت نمودار حرکت می‌کند، باز هم در نقطه دیگری پایین صفر به انتها می‌رسد. به همین دلیل شکل یک منحنی را پیدا خواهد کرد. منحنی پاسخگویی فرکانسی میکروفون، نقاط مختلفی در بالا و پایین سطح نمودار دارد. قرار گرفتن هریک از نقاط منحنی میکروفون در یک ناحیه خاص باعث شده در مجموع شکلی ایجاد شود که هویت اصلی میکروفن و نوع کارایی آن را تعیین می‌کند.

برای مثال، روی نمودار منحنی پاسخگویی میکروفنی که برای اجرای زنده، سخنرانی و ضبط صدای خواننده مورد استفاده قرار می‌گیرد، اغلب نقاط در قسمت بالا قرار دارند. این موضوع باعث می‌شود میکروفون صدای کاربر را با وضوح و شفافیت بیشتری دریافت کند.

6. سطح فشار صوتی یا SPL

SPL مخفف عبارت Sound Pressure Level است و به توانایی میکروفن برای دریافت بیشترین حجم صدا (پیش از رسیدن به نقطه اعوجاج و کاهش کیفیت صدا) گفته می‌شود. این ویژگی با واحد دسی‌بل اندازه‌گیری می‌شود و در صورتی که SPL میزان بالایی داشته باشد، حجم بیشتری از صدا را دریافت خواهد کرد. وقتی به میکروفن، صدایی بیشتر از توانایی SPL آن داده شود، خروجی آن صدایی خش‌دار، با نویز و اوعجاج خواهد بود که کیفیت بسیار پایینی دارد.

7. حساسیت صدا یا Sensitivity

حساسیت صدا دقیقا میزان حساسیت میکروفن به صدا را بیان می‌کند. حساسیت صدا بیان می‌کند هنگامی که میکروفون در مجاورت منبع صدایی با SPL معین قرار گرفته است، میزان خروجی آن چقد خواهد بود؟ این ویژگی‌، یکی از ملاک‌های انتخاب میکروفون مناسب است. اما انتخاب یک میکروفن با حساسیت مناسب، به تجربه نیاز دارد. چرا که استفاده از میکروفون‌هایی با حساسیت پایین باعث می‌شود کاربران به تقویت‌کننده‌های صدا برای حفظ قدرت صوت نیاز پیدا کنند. اما استفاده از تقویت‌کننده‌ها باعث کاهش کیفیت صدا و افزایش نویز خواهد شد. همچنین استفاده از میکروفنی با حساسیت بالا موجب می‌شود قرارگیری آن کنار منبع صوت قوی موجب نویز و اعوجاج شود.

بنابراین بهترین راه برای انتخاب میکروفون مناسب، کمک گرفتن از افراد با تجربه است.

8. دیافراگم

میکروفون‌ها در دو گروه اصلی دیافراگم‌های کوچک و دیافراگم‌های بزرگ قرار دارند و هریک برای کاربرد خاصی مناسب است. اما در سال‌های اخیر، دیافراگم‌هایی با ابعاد متوسط طراحی شده‌اند که ترکیبی از وظایف دیافراگم‌های کوچک و بزرگ را انجام می‌دهند.

_ دیافراگم بزرگ

یک میکروفن با دیافراگم بزرگ از واجبات هر استودیو است. این سری از میکروفون‌ها می‌توانند همه صداها اعم از صدای خواننده یا سازهای رشته‌ای و کوبه‌ای را به خوبی ضبط و پردازش کنند. برخورداری از الگوی قطبی چندگانه یا پدهای قابل تعویض، باعث شده این میکروفن‌ها از منعطف‌ترین و پرکاربردترین میکروفون‌های موجود در بازار باشند.

_ دیافراگم متوسط

با توجه به اینکه این سری از دیافراگم‌ها نوظهور هستند، کاربران کمی آن‌ها را به رسمیت می‌شناسند. میکروفون‌های دارای دیافراگم متوسط می‌توانند نظیر یک میکروفن دیافراگم کوچک صداهای فرکانس بالا و مانند یک میکروفون دیافراگم بزرگ صداهای غنی و گرم را به خوبی دریافت کنند.

_ دیافراگم کوچک

این سری از میکروفن‌ها به دلیل ابعاد داشتن دیافراگم کوچک، حساسیت بسیار بالایی دارند و کاربران می‌توانند از آن‌ها برای ضبط صدای سازهایی نظیر گیتار آکوستیک یا سایر صداهای شفاف استفاده کنند. میکروفن‌های دیافراگم کوچک نسبت به انواع دیگر صداگذاری آسان‌تری دارند.

در صورتی که به دنبال خرید دستگاه‌های میکروفون بی سیم هستید، مطالعه راهنمای خرید میکروفون بی سیم انتخاب بهتری پیش پای شما خواهد گذاشت.